WhakamĀrama Āpitihanga
Ko te tohe matua a te hunga e whai ana i te huatika āhuarangi, nā ngā whenua whairawa o te ao, nā te ahumahi koranehe me ōna rangatōpū whairawa, i ara ake ai te āhuarangi hurihuri, nō reira mā rātou anō e pīkau ngā mahi nui me ngā utu hei whakapōturi i te mahana haere o te ao. Ko ētahi o ngā mahi e whakatenatenatia ana:
- Ko te whakaiti i te whakapetonga kia kaua e pērā rawa te whakapau i ngā rawa o Papatūānuku, mā reira e iti ake ai te tuku i ngā haurehu kati mahana ki te kōhauhau, e iti ake anō ai te ākiri i te para.
- Ko te whakaiti, te whakakore rānei i te tahuna o te koranehe i roto i ngā wheketere, i ngā waka me ngā punahiko, kia tahuri ai ki te whakamahi i te pūngao whakahou.
- Ko te whakaiti i te moumou kai. Mā reira e iti ai te para kai e tukuna atu ana ki te ruapara. Mā reira hoki e nui ake ai ngā kai e wātea ana hei tuari ki te hapori. Mō te para kai e toe ana i muri i te whakaitinga o te moumou kai, he pai kē atu kia whakawairākautia i te kāinga, tērā i te tuku ki te ruapara i roto i te kohinga taparori.
- Ko te whakakore i te whakarakenga whenua, me te tahuri ki te whakatipu rākau māori, ki te whakanehenehe anō i te whenua. Ko tā te wao, he miti i te hauhā e tukuna ana ki te kōhauhau, e whakararu ana i te āhuarangi. Koia rā tētahi mahi e tukuwaro-kore ai tētahi whenua ā tōna wā, e tukuwaro-iti ai rānei.
- Ko te tahuri ki te tūāhanga kāriki i roto i ō tātou tāone nui, pērā i te rokiroki i te wai ua hei whakamahi i roto i te kāinga, me te papa kōmaru hei puna hiko.
He mahi uaua te tohe me te pakanga mō te huatika āhuarangi, inā ko te hunga whairawa, ko ngā rangatōpū nui, ko te ahumahi koranehe te hoariri. E tino warawara ana, e tino whirinaki ana te nuinga o tātou ki te hoko, ki te whakamahi, ki te whakapeto i ā rātou whakaputanga, pēnei i te kōhinu, i te pūrere tāhiko me te kirihou. Koia rā te tūāpapa o te ōhanga angahaorawa me te ōhanga torotika. He nui te whiwhi a te whairawa, a te rangatōpū nui, ko te hapori pūharakeke nei, ko ngā iwi taketake te papa.
I ētahi whenua, kua whakatauria he tāke waro hei utu mā te hunga e tuku hauhā ana ki te kōhauhau, pērā i te hunga taraiwa waka, i ngā umanga kawekawe me ngā kaipāmu. Ko te whāinga o tēnei momo tāke kia whakaitia te whakamahinga o te koranehe me te tukutanga o te hauhā, ko te kohi pūtea anō hoki mō ngā kaupapa whakamauru i ngā hua kino o te āhuarangi hurihuri.
E tino kitea ana te kaikiri taiao i ētahi porihanga, i ētahi whenua, inā te whakatū taupuni para tāoke ki ngā wāhi e nohongia ana e tētahi iwi taketake, e tētahi hapori pakukore rānei. E kore rawa ērā e whakatūria ki te wāhi e nohongia ana e te hunga whairawa. Hei tauira, ko te kāinga kuha nei i Mumupai, Inia: