Tikanga ā-Iwi

taiopenga

event, occasion, festival

tūingoa

WHAKAMĀRAMA

He huihuinga tāngata ka whakatūria hei whakatutuki i tētahi mahi, hei whakanui i tētahi mea, hei mahi ngahau, hei mahi a-rēhia.

A gathering of people that is held to carry out an activity, to celebrate something, or for entertainment or recreation. 

Tauira KŌrero

He taiopenga tūmatanui tērā, nā te kaunihera i whakatū ki te pokapū tonu o te tāone.

He taiopenga kohi moni te Hīkoi Whai Oranga hei āwhina i te pakanga ki te mate pukupuku.

He kaupapa ako te whakatū taiopenga ki ētahi o ō tātou whare wānanga.

WhakamĀrama Āpitihanga

Arā ētahi taiopenga tūmatanui e wātea ana ki te marea, he utukore ētahi. Arā hoki ētahi me utu tā te tangata kuhu atu, me hoko tīkiti rānei. Arā anō ngā taiopenga tūmataiti, mā te pōhiri kē e uru atu ai te tangata ki roto.

Koia nei ētahi momo taiopenga:

  • Ko te hui taurima. He huihuinga tēnei hei whakanui i tētahi āhuatanga o te hapori, i tētahi āhuatanga rānei o te iwi, o te hāhi. Hei tauira ko te Hui Aranga, te hui taurima a te hāhi Katorika ka whakatūria i ia tau; ko te taiopenga kai tuputata; ko te hui taurima puoro. Mēnā he whakanui i te iwitanga, arā he taiopenga ā-iwi, ka kīia e ētahi he hui ahurei tērā, he taiopenga ahurea.
  • Ko te tātāwhāinga. He taiopenga hākinakina tēnei, he whakataetae e toa ai tētahi i te mutunga iho, he whakataetae-kore rānei mō te pārekareka noa iho te take.
  • Ko te whakaaturanga a-rēhia, pērā i te whakaaturanga kapa haka, i te konohete puoro me te whakaari hei whakangahau i te hunga mātakitaki. Ko Te Matatini, ko Womad ētahi tauira o tēnei momo taiopenga.
  • Ko te hui taumata, arā, he kāpunitanga o ngā tāngata e whai pānga ana ki tētahi kaupapa, ki tētahi ahumahi, ki tētahi mea kē atu rānei, ki konā whakawhiti kōrero ai, wānanga ai i aua kaupapa rā.
  • Ko te huihuinga hei kawe, hei whakatutuki i tētahi tikanga Māori, i tētahi kawa rānei, pērā i te whakatuwheratanga whare, i te whakatau manuhiri me te kawe mate.

Takenga Mai

taiope - gather together

KUPU KĒ ATU

huihuinga

Tauira KŌrero

He taiopenga tūmatanui tērā, nā te kaunihera i whakatū ki te pokapū tonu o te tāone.

He taiopenga kohi moni te Hīkoi Whai Oranga hei āwhina i te pakanga ki te mate pukupuku.

He kaupapa ako te whakatū taiopenga ki ētahi o ō tātou whare wānanga.

WhakamĀrama Āpitihanga