ara whakaako

WhakamĀrama Āpitihanga

Ka pūtakea mai te ara whakaako a te pouako i tōna ahurea, i ōna whakapono, otirā i ōna uara e pā ana ki te mātauranga me te wāhi o te ākonga me te pouako i roto i te tukanga whakaako, tae atu ki ngā āhuatanga pērā i te reo, i te hangarau matihiko me te whakahaere akomanga. Koia nei ētahi momo ara whakaako:

• Ko te hanga māramatanga. I konei, ka tino whai wāhi atu te ākonga ki te hanga i tōna ake māramatanga ki te kaupapa e whakaakona ana. Kāore ia e kapo noa i te māramatanga ka whāngaihia atu e tōna pouako. Ka takea mai te ako tūhura i tēnei ara whakaako, inā ka tukuna te ākonga ki te tūhura i ngā kaupapa e ākona ana, ki te whakatau hoki i te ara whakaoti rapanga, i te ara e puta ai he māramatanga ki a ia. Arā, mā ōna anō wheako ia e whai mātauranga ai.
• Ko te taki whanonga. Ko te pouako kei te pokapū o te tukanga whakaako, arā, māna ngā ākonga e whāngai ki te mātauranga, māna e tohutohu te whanonga ākonga e hiahiatia ana. Ko tā te ākonga, he whakarongo, he whai i ngā tohutohu a te pouako. Ka takea mai te ako horipū i tēnei ara whakaako, inā he nahanaha tā te pouako whakarite i āna akoranga, i ngā takahanga iti hei whaitanga mā te ākonga, ā, ko tāna he tohutohu i a rātou, he whāngai i te mātauranga. Ko te ako matahuna te tauaro o te ako horipū, koia ko te mātauranga me ngā pūkenga ka mau i te ākonga, engari kāore i āta whakaritea e te pouako, i āta tohua, i āta whāngaihia rānei.
• Ko te ara whakaako ngātahi. Ka mahi tahi te pouako me āna ākonga, otirā, ka mahi tahi ngā ākonga ki te whakatakoto i ngā whāinga o te ako, ki te whakamahere i ngā mahi ako, ki te whakatutuki i ngā mahi ako, tae atu ki te arotake i ngā hua.
• Ko te ara whakaako kiritahi. I konei ka tino arohia ngā matea ako o te ākonga kiritahi, ā, ka waihangatia he hōtaka ako hei whakapakari i taua ākonga.
• Ko te ara whakaako wetehere. Ka whakatenatenahia te ākonga ki te āta mātai i tōna ao i runga i te whakaaro arohaehae ki te tika me te tōkeke o te porihanga.

Arā hoki ētahi momo ara whakaako e hāngai ana ki tēnā marau ako, ki tēnā marau ako. Hei tauira:

• Ko te ara whakaako reo whānui. He huarahi whakaako i te pānui, inā ka tino arohia te tikanga o te katoa o tētahi rerenga kupu, arā, ka hanga māramatanga te kaipānui ki te rerenga kupu, kāore te kupu kotahi me te whakahua motumotu i ngā kūoro takitahi o te kupu.
• Ko te ara whakaako hātepe i roto i ngā marau ako pērā i te pāngarau me te hangarau matihiko. Ka ākona te mātauranga e hāngai ana ki te whakatutuki haere i tētahi mahi whai takahanga, pērā i te taraiwa motukā, me te whakaoti whārite taurangi.
• Ko te ara whakaako orotau hōhonu. I konei ka whāia te māramatanga hōhonu ki tua atu i te tikanga hāngai o te kupu, ki tua atu i te meka motumotu. Ko te āhei ki te tūhono i te mātauranga hou ki te mātauranga o mua, ki te whakahāngai hoki i te mātauranga ki ngā horopaki hou ētahi mea matua.