Ko te mātauranga me ngā āheitanga e taea ana te ako, e tutuki ai i te tangata tētahi mahi, me te eke anō o te kounga o taua mahi rā.
The knowledge and abilities that are able to be learnt that enable a person to complete a task to a high standard.
Tauira KŌrero
E tino pūkenga ana ia ki te whakatika motukā.
He aha ngā momo pūkenga e tino arohia ana i tēnei akoranga e hoa?
Kua tino eke ngā pūkenga o Waiora ki te raranga harakeke.
WhakamĀrama Āpitihanga
Hāunga ngā pūkenga ki tētahi mahi motuhake, pērā i te raranga, i te whana pōro, i te tuhituhi, i te rangahau, i te karanga, i te whaikōrero me te maha noa atu, koia nei ētahi o ngā momo pūkenga ka ākona i te kura, e uaratia ana e te nuinga:
Ko te pūkenga pāpori. He pūkenga ēnei e pai ai tā te tangata pāhekoheko, tana whakawhitiwhiti ki tangata kē, i roto anō i ngā horopaki maha. Arā, ko te whakarongo pīkari, ko te whakatatū taututetute, ko te ngākau aroha ki te tangata, ko te pūkenga whakawhitiwhiti kōrero.
Ko te pūkenga ako ngātahi. Ka mahi ngātahi ngā ākonga i tētahi rōpū ki te whakatau, ki te whakaoti i tētahi kaupapa ako. Ākene pea ka mahi takitahi ki te tūhura i ētahi pātai pakirehua rerekē, engari ko te whāinga a te rōpū te matua. He āhua ōrite anō te pūkenga ako tahi, engari ko te rerekētanga, nā te ākonga takitahi pea te kaupapa e whāia ana, ā, ka hono mai, ka tonoa rānei a ākonga kē ki te āwhina.
Ko te pūkenga auāki. Koia ko tā te tangata whakahaere i a ia anō i roto i āna mahi ako, otirā i āna mahi o ia rā. Arā, ko te manawanui me te pāuaua ki te whakaoti i āna mahi; ko te hāpai i tōna anō hauora, ā-tinana, ā-wairua, taha kare ā-roto hoki; ko tana whakahaere wā e tutuki i a ia āna mahi; ko tana tūoho whaiaro, kia mārama ai ia ki āna whanonga me ōna kare ā-roto, ki te āhua hoki o tana pāhekoheko ki tangata kē.
Ko te pūkenga whakaoti rapanga. Koia ko te āhei o te ākonga ki te waihanga i te ara ka whāia e ia hei tūhura i tētahi kaupapa e whakararu ana i a ia, hei whakaputa i ngā momo otinga e pai ana ki a ia, e whaihua ana.
Ko te pūkenga hautū. He pūkenga ēnei e whakaaweawetia ai, e whakahaerehia ai, e whakahihikotia ai, e aratakina ai tētahi rōpū ki te mahi ngātahi i roto i tētahi kaupapa.
Ko te pūkenga rakahinonga. Mā ēnei momo pūkenga e tutuki ai tā te tangata whakatū kaupapa, pakihi rānei, i runga anō i te whakaaro auaha, i te ngākau rorotu me tana āhei ki te whakatakoto rautaki, ki te ārahi hoki i ngā iwi e whai pānga ana ki te kaupapa.