Tikanga ā-Iwi

ānga mākete

market force

tūingoa

WHAKAMĀRAMA

Ko ngā āhuatanga o roto i te ao tauhokohoko ka pā ki te utu o ngā hautaonga, ngā rawa me ngā ratonga, mātua rā ko te kaha pīrangi o te iwi ki aua hautaonga, ki aua rawa, me aua ratonga, ko te ranea me te whakaratonga hoki o aua mea.

Circumstances from within the world of commerce that affect the price of goods, resources and services, in particular people's desire for those goods, resources and services, as well as their abundance and supply.

Tauira KŌrero

Ko tā taua rōpū tōrangapū e tohe ana, kia waiho mā ngā ānga mākete ngā utu e whakatau.

Whakamāramahia mai ētahi o ngā ānga mākete e piki ai te utu o ngā hua ahuwhenua.

Nā ngā ānga mākete i tino piki ai te utu mō te hoko whare, rīhi whare hoki, ahakoa te mahi a te kāwanatanga ki te whakamāmā i ngā utu.

WhakamĀrama Āpitihanga

I roto i te ōhanga tauhoko herekore, kāore e whawhea e te kāwanatanga ngā ānga mākete hei whakamāmā i ngā utu. Engari mēnā ka tino piki te utu mō ētahi momo hautaonga e matea nuitia ana e te iwi, mā te whawhenga kāwanatanga aua utu e whakamāmā. Hei tauira, ka whakakorea pea te Tāke Hokohoko i te miraka kia māmā ake ai te utu.

He wā anō ka whawhea e te kāwanatanga ngā ānga mākete hei whakaū, hei whakakaha rānei i tētahi kaupapa. Hei tauira, ka whakapikia te tāke kōhinu, ā, ka hoatu he pūtea āwhina mō te hoko motukā hiko. Mā konei e whakaitia ai te tahu koranehe me te tukuna o te hauhā ki te kōhauhau nā te mea ka whakaitia te hokona o te motukā kōhinu, ā, ka whakapikia te hokona o te motukā hiko.

Hei whakaahua i te taunekeneke o ēnei mea e rua, te whakarato me te popono, he āhuatanga matua o te ānga mākete:

Mēnā he nui ake te whakaratonga o te hautaonga i te popono ki taua hautaonga, ka kīia he whakaratonga tuhene tērā, ā, ko te hemihemi o aua hautaonga te hua, ka mutu, ka heke te utu.

Mēnā he kaha ake te popono ki te hautaonga i te whakaratonga, ka kīia he popono tuhene tērā, ko te kōpaka o aua hautaonga te hua, ā, ka piki te utu.

Tauira KŌrero

Ko tā taua rōpū tōrangapū e tohe ana, kia waiho mā ngā ānga mākete ngā utu e whakatau.

Whakamāramahia mai ētahi o ngā ānga mākete e piki ai te utu o ngā hua ahuwhenua.

Nā ngā ānga mākete i tino piki ai te utu mō te hoko whare, rīhi whare hoki, ahakoa te mahi a te kāwanatanga ki te whakamāmā i ngā utu.

WhakamĀrama Āpitihanga