tāke ~ngia

WhakamĀrama Āpitihanga

Ko te tāke moniwhiwhi, he tangohanga a te kāwanatanga i tētahi wāhanga o te utu ā-haora, o te utu ā-tau, o te takuhe, o te penihana rānei e whiwhi ana te tangata.

Ko te Tāke Hokohoko, he tāpiritanga a te kāwanatanga ki ngā utu mō te hoko hautaonga, ratonga hoki, ā, ka whakahokia taua tāpiritanga utu ki te kāwanatanga. Ko te 15% te rahi o te Tāke Hokohoko i Aotearoa.

Arā atu anō ngā momo tāke, pērā i te tāke pakihi, me te tāke ka tāpiria atu ki te kōhinu, te hikareti me te waipiro. Ka kīia tērā momo he tāke whāiti.

Mēnā kāore e tākengia ana te moniwhiwhi a te tangata, e herea ana ia ki te utu tāke tārewa. Arā, ka whakatau tatangia tana moniwhiwhi i te tau, ā, ka utua tētahi wāhanga o te tāke i ia toru marama. Hei te mutunga o te tau ahumoni ka āta tātaihia te toenga tāke hei utu māna, mēnā rānei he whakahokinga moni ki a ia. Mai i te 1 o Paengawhāwhā ki te 31 o Poutūterangi te tau ahumoni o Aotearoa.

He taihara te karo tāke, he hara tāware, inā te kore o te tangata, o te pakihi rānei e whāki i te katoa o ana moniwhiwhi e tika ana kia tākengia. Arā hoki te pare tāke, koia tā te tangata whakaiti i tana utu tāke mā te whai i ētahi rautaki pērā i te pupuri i ana moni ki tētahi tarahiti, ki tētahi whenua i tāwāhi rānei, me te kore o te whāki i te huamoni ka puta i tētahi haumitanga. He taihara te karo tāke i Aotearoa, kāore te pare tāke.