Pāngarau

haukume

bias, biased

tūingoa, tūmahi poro, tūāhua

Kāore e tika ana, e tōkeke ana tētahi tukanga, inā te whakatairanga i tētahi otinga, i tētahi putanga rānei.

Where a process is not correct or fair, and therefore favours a particular result or outcome.

He aha i haukume ai te tīpako o tēnā tūhuratanga tauanga?

He taputapu haukume tēnā nā te mea kāore e ōrite ana te tūponotanga o ngā putanga katoa e taea ana.

He tīpako haukume tēnā nā te mea ko te hunga tamatāne anake i whai wāhi mai.

Koia nei ētahi wāhi e rua e kitea ai te haukume i roto i te pāngarau:

Ka kīia he haukume tētahi taputapu tūponotanga mēnā kāore i ōrite te tūponotanga o ia putanga e taea ana. Hei tauira, mēnā ka tuhia ngā tau 1, 1, 1, 2, 3, 4 ki ngā mata o tētahi mataono tau, he nui kē atu te tūponotanga o te 1 i te 2. He pāpono haukume te pīrori i tēnei mataono tau.
Ka kīia he haukume tētahi tīpako (he tītaha rānei) mēnā kāore e tino rite ana tōna āhua ki te āhua o te taupori nō reira taua tīpako. Hei tauira, mēnā e tūhuratia ana ngā whakaaro o te hunga kaipōti mō te pirimia e manakohia ana, ā, ka tīpakohia tētahi hunga kaumātua hei uiui, ka kīia he tīpako haukume tērā, nā te mea kāore i whai wāhi mai te matatini o ngā tāngata katoa e āhei ana ki te pōti.

haukume - pull

rītaha

He aha i haukume ai te tīpako o tēnā tūhuratanga tauanga?

He taputapu haukume tēnā nā te mea kāore e ōrite ana te tūponotanga o ngā putanga katoa e taea ana.

He tīpako haukume tēnā nā te mea ko te hunga tamatāne anake i whai wāhi mai.