WhakamĀrama Āpitihanga
E rima ngā momo maina matua:
- Ko te maina puare. I konei ka keria te papa o te whenua. Ka hōhonu haere te keringa o te whenua me te tango haere i te kohuke, ā, ka noho puare tonu te rua. He maina puare kōura tēnei kei Waihi:
- Ko te maina rōnuku. Me he hōhonu te noho mai o te kohuke ki roto i a Papatūānuku, ka keria he anaroa kia tae atu ki taua kohuke rā. Koia nei te momo matua i Aotearoa, inā he iti ake te whakakino i te taiao. Ko te maina rōnuku tēnei i te rohe o Hikuwai, he maina kōura:
- Ko te maina takere. I konei ka ketua te papa o tētahi kōawa, awa rānei, me te tango anō i ngā momo toka e hiahiatia ana, pērā i te kōura, i te konukawata me te taimana. He nui te whakamahinga o te wai i tēnei momo maina hei horoi atu i te parakiwai me te parahua, waihoki ka noho puputu mai ngā para maina i te taha. Ko te horoi tuakirikiri me te hōpane ētahi tauira māmā o te maina takere:
- Ko te maina papamoana, ko te hirou papamoana rānei. I konei, ka momia, ka hiroua te takere o te moana, ka wehewehea ngā kohuke e hiahiatia ana pērā i te tokahuke rino, ā, ka whakahokia te toenga, te para maina, ki te moana.
- Ko te maina whakapākeka. Ka wiria he kōhao ki roto i te whenua kia tau atu ki te wāhi e noho mai ana te tokahuke, pērā i te konukura me te konukarihi. Ka tukuna tētahi matū hei whakapākeka i te tokahuka, ā, ka momia ki runga. Ko te raru matua o tēnei momo maina ko te tāhawahawa i te wainuku. Ko te whakapiere waipēhi tētahi momo maina whakapākeka, inā mā te tuku i te waipēhi e kōaratia ai ngā toka e noho hōhonu ana i te whenua, e wetekina ai te kohuke hei momi ake ki runga.
Ahakoa te momo maina, ka whakakinohia te whenua, nō reira ka whāia ētahi tikanga whakamaru taiao hei whakamauru i aua kino, hei whakaiti i te pāpātanga taiao. Ko tētahi tikanga whakamaru taiao, ko te tuku monihere a te umanga maina hei pupuri mā te kāwanatanga mō te roanga atu o te wā e haere ana te maina a taua umanga rā. Ka kirimanahia kia whakahaumanutia te whenua, kātahi ka whakahokia te monihere.