Para Kore

haurehu koiora

biogas

tūingoa

WHAKAMĀRAMA

He haurehu ka puta i te moī me te whakapopo hāore-kore o te pararopi. Ko te mewaro (CH4) me te hauhā (CO2) ngā wāhanga matua o te haurehu koiora. He haurehu whaihua mēnā ka whakamahia hei kora, ka tahuna hei whakaputa pūngao hiko, pūngao wera rānei. Ka puta te haurehu koiora i te wairākau wera, i te ruapara me te mahi rāwekeweke parakaingaki.

A gas produced by anaerobic fermentation and break down of organic waste. Biogas consists mainly of methanol (CH4) and carbon dioxide (CO2). It can be a beneficial gas if used as a fuel, or burned to produce electricity or heat energy. Biogas is produced in hot composting, in landfills and during sewage treatment.

Tauira KŌrero

He aha e puta ai te haurehu koiora i te ruapara?

I ētahi wāhi, kua tīmata te kapo i ngā haurehu koiora e puta ake ana i te ruapara, me te huri i aua haurehu hei pūngao hiko.

Ko te ahumahi miraka kau te kaiwhakaputa haurehu koiora matua i Aotearoa.

WhakamĀrama Āpitihanga

E 20 whakareatanga te kino o te mewaro (CH4) i te kino o te hauhā (CO2 ) hei haurehu kati mahana. Ina tahuna te haurehu koiora, ka hurihia te mewaro hei hauhā, nō reira he pai kē atu tērā i te tuku noa i te haurehu koiora ki te kōhauhau. I tua atu i tērā, he pūngao whaihua ka puta i te tahuna o te haurehu koiora.

He pūnaha whakatika parakaingaki te nakunaku hāora-kore, arā, mā te mahi a te moroiti i te taiao hāora-kore (pērā i te pūnakunaku hāora-kore) e nakunaku ai, e ngāwherewhere ai te matū pararopi. I reira ka puta te haurehu koiora, ā, ka toe mai he kene parakaingaki ka whakamahia hei whakahaumako.

Kua whakatūria he taupuni huri i te para kai ki te pūngao ki Reporoa, i te puku o Te Ika a Māui. He pūnakunaku koiora matarahi, ā, ka kawea atu te para kai o Tāmakimakaurau mē ētahi atu wāhi ki reira. Ka kapohia te haurehu koiora ka puta i te pūnakunaku, ā, ka hurihia hei pūngao, hei whakahaumako anō hoki. Ko te tohe ā ētahi, he kaupare tēnei i te haepapa ki te whakaiti i te para kai; he whakatū i tētahi ahumahi hou hei mahi moni mā ngā kamupene nui; he tango atu i te para kai me ōna pai i ngā pūnaha kai ā-whānau, ā-hapori.

Tauira KŌrero

He aha e puta ai te haurehu koiora i te ruapara?

I ētahi wāhi, kua tīmata te kapo i ngā haurehu koiora e puta ake ana i te ruapara, me te huri i aua haurehu hei pūngao hiko.

Ko te ahumahi miraka kau te kaiwhakaputa haurehu koiora matua i Aotearoa.

WhakamĀrama Āpitihanga