Tikanga ā-Iwi

tapa ~ina ~nga

toponym, placename, to name

tūingoa, tūmahi whiti

Ko te ingoa ka hoatu ki runga i tētahi wāhi. Ko te tapawāhi hei taunaha i te whenua e tapaina ana, hei whakatau mana rānei ki taua wāhi rā.

The name given to a place. Bestowing a name on a place is a way of claiming that land, or establishing authority over that place.

Ko te tapawāhi tētahi matapihi e kitea ai te hītori o tētahi wāhi.

Ina āta tirotiro i ngā tapawāhi o tētahi rohe, tērā e kitea ētahi kōrero mō te hītori o taua rohe rā.

E whai ana te rōpū rā kia hoki anō ki ngā tapawāhi a ngā tīpuna, huri noa i tō rātou rohe mana whenua.

Ko te mātai tapawāhi, koirā te āta rangahau, te āta tirotiro i te hītori me te tikanga o ngā ingoa wāhi. Ka kīia te tangata mahi i taua mahi rā, he kaimātai tapawāhi.

Ko te tapawāhi tētahi matapihi e kitea ai te hītori o tētahi wāhi.

Ina āta tirotiro i ngā tapawāhi o tētahi rohe, tērā e kitea ētahi kōrero mō te hītori o taua rohe rā.

E whai ana te rōpū rā kia hoki anō ki ngā tapawāhi a ngā tīpuna, huri noa i tō rātou rohe mana whenua.