WhakamĀrama Āpitihanga
Tekau mā whā ngā Papa Tāpui ā-Motu e tiakina ana e Te Papa Atawhai, me ētahi o ngā iwi e whai pānga ana ki tēnā ki tēnā. E whakaaetia ana te hīkoi a te tangata ki roto, te whakangau i ētahi wā, engari kāore e whakaaetia te tope rākau, te kari whenua me ērā tū mahi. Ka puritia hei taonga mā te katoa o Ngāi Aotearoa. Koia nei ngā Papa Tāpui ā-Motu. Pāwhiria a konei kia puta ai te whakarahinga o te mahere.
Arā hoki ētahi momo papa tāpui ā-rohe, ā-tāone rānei, kua tohua mō ētahi mahi ā-rēhia motuhake. Ka kīia ēnei he tukuora, inā he oranga wairua, he oranga pāpori, he oranga tinana ōna painga. Koia nei ētahi, me ētahi āhuatanga e kitea nuitia ana i ēnei momo papa tāpui:
- Ko te papa tākaro. He wāhi tākaro mō te hunga tamariki.
- Ko te papa hākinakina. He wāhi e tākarohia ai ngā momo hākinakina, pērā i te hōkī, i te whutupōro me te poiwhana.
- Ko te papa kurī. He wāhi hei whakakori mā te tangata i tāna kurī.
- Ko te ara hīkoi. He ara hei hīkoi mā te tangata i roto i te papa tāpui – ki te taha pea o te awa, ki roto pea i te uru rākau, ki ērā tū wāhi papai.
- Ko te ara pahikara. Mēnā mō te hīkoi, te eke pahikara me te kutarere (me te eke hōiho i ētahi wāhi), ka kīia he aratini.
- Ko te puni mataraharaha. E whakaaehia ana te noho puni a te tangata ki ēnei wāhi, ki roto pea i tōna waka, ki te tēneti rānei. Mēnā karekau he wharepaku tūmatanui i te wāhi puni mataraharaha, me whai wharepaku te waka noho. Ka kīia ērā he waka noho tūhake.
- He kūkūwai kei ētahi papa tāpui, nō reira ka hangaia pea he arapapa ki runga hei hīkoi mā te tangata. I ētahi atu papa tāpui, pērā i Te Ngahere o Waipoua i Te Tai Tokerau, kua hangaia he arapapa ki ngā taha o ngā kauri taiea o reira, kia kore ai e raru ngā pakiaka o aua rākau rā.