Tikanga ā-Iwi

taketake

indigenous, aboriginal, endemic

tūāhua

WHAKAMĀRAMA

Hei whakaahua i tētahi iwi, i tētahi mea ora kē atu rānei e pūtakea mai ana i tētahi wāhi.

To describe a people or other living thing that originates in a particular place. 

Tauira KŌrero

Taketake ake nō Aotearoa te manu nei a Tūī.

I tūtaki au ki a ia i te huihuinga o ngā iwi taketake o te ao i whakatūria ki Kirikiriroa i tērā tau.

Puta noa i te ao, e tohe ana ngā iwi taketake ki te tātāmi a tauiwi.

WhakamĀrama Āpitihanga

Ka kīia te nōhanga ahikā o tētahi iwi taketake, ko tō rātou ipukarea.

Ko ngā momo tipu ka tipu māori noa i tētahi wāhi, kāore e tipu māori ana i wāhi kē, ka kīia he tipu taketake o taua wāhi. Hei tauira, ko Kauri tētahi rākau taketake o Te Tai Tokerau, o te rohe o Hauraki anō hoki.

Ko ngā mea ora o tētahi whenua ake, o tētahi wāhi ake rānei, kāore e tipu māori ana i whenua kē, ka kīia he momo taketake o taua wāhi. Hei tauira, ko Kea tētahi manu taketake o Aotearoa.

Tauira KŌrero

Taketake ake nō Aotearoa te manu nei a Tūī.

I tūtaki au ki a ia i te huihuinga o ngā iwi taketake o te ao i whakatūria ki Kirikiriroa i tērā tau.

Puta noa i te ao, e tohe ana ngā iwi taketake ki te tātāmi a tauiwi.

WhakamĀrama Āpitihanga