Tikanga ā-Iwi

ngākau aronehe

historical empathy

tūingoa

WHAKAMĀRAMA

Ko tā te tangata arotake, tana whai māramatanga ki tētahi tūāhuatanga o mua i runga i te āta whakaaro ki te horopaki o taua wā, me ngā whakapono, ngā uara me āhuatanga kē atu i whakahihiko rā i ngā tāngata o taua wā rā.

A person's evaluation and understanding of an historical event with careful regard given to the historical context of the time, as well as the beliefs, values and other factors that motivated the people of that time.

Tauira KŌrero

He aha ētahi ngohe hei whakawhanake i te ngākau aronehe o ngā ākonga?

Ki te kore te ngākau aronehe, kāore tātou e āta mārama ki ngā tūāhuatanga o mua.

Ko ngā kōrero kei ngā waiata tawhito tētahi huarahi e tipu ai te ngākau aronehe ki ngā āhuatanga i pā ki ngā tīpuna i te takiwā tātāmi i tērā atu rautau.

WhakamĀrama Āpitihanga

Ko te tauaro o te ngākau aronehe, ka kīia ko te angawātū, arā, ko tā te tangata whakamāori, ko tana whakawā i ngā āhuatanga o nehe i runga anō i āna wheako o inātata nei, i ngā waiaro, i ngā uara me ngā tirohanga o ēnei rā nei. Kāore e arohia ngā horopaki o te wā e noho mai ana tētahi tūāhuatanga o mua.

Takenga Mai

ngākau - heart, seat of affections

aro - to be inclined towards

nehe - time past

Tauira KŌrero

He aha ētahi ngohe hei whakawhanake i te ngākau aronehe o ngā ākonga?

Ki te kore te ngākau aronehe, kāore tātou e āta mārama ki ngā tūāhuatanga o mua.

Ko ngā kōrero kei ngā waiata tawhito tētahi huarahi e tipu ai te ngākau aronehe ki ngā āhuatanga i pā ki ngā tīpuna i te takiwā tātāmi i tērā atu rautau.

WhakamĀrama Āpitihanga