WhakamĀrama Āpitihanga
Koia nei ngā wāhanga matua o te pūtau kīrehe me te pūtau tipu:
- Ko te kiriuhi pūtau:
Ko te paenga tēnei o te pūtau. Ko te mahi a te kiriuhi he aukati i ētahi matū kia kore ai e uru, e puta rānei i te pūtau, he tuku rānei i ētahi matū kia uru, kia puta i te pūtau. - Ko te miru:
He pātaka te miru, ki reira puritia ai te wai me ngā kai e ora ai te pūtau. - Ko te tuipūmua:
Ki konei hangaia ai tētahi o ngā taiora hei whāngai i te pūtau. Ko te pūmua te ingoa o taua taiora. - Ko te karihi:
Ko te wāhanga e whakahaere ana i te mahi a te pūtau. Kei roto i te karihi ngā ira e kawe ana i ngā āhuatanga tuku iho motuhake o te rauropi. - Ko te waitepe:
Ko te wē i roto i te pūtau, e kawe ana i te wai me ngā taiora e ora ai te pūtau, ki reira hoki ngā tauhohenga matū e ora ai te rauropi. - Ko te pata pūngao:
Mā te pata pūngao e huri ai ngā taiora o roto i te waitepe hei pūngao mō te pūtau. - Ko te pūnaku:
Hei wāwāhi i ngā para o te pūtau, hei horoi hoki i ngā matū tāoke o roto i te waitepe. Kei te pūtau kīrehe anake te pūnaku. - Ko te kiritai:
He mea hanga te kiritai o te pūtau tipu ki te pūtauhuka. Ko tā te kiritai he whakamakiki i te tū o te tipu. Kāore he kiritai o te pūtau kīrehe. - Ko te pūkāriki:
Kāore he pūkāriki kīrehe. Kei roto i ngā pūkāriki te kanokāriki, ko tāna mahi he hopu i te pūngao o te Rā, e tutuki ai te ahotakakame a te tipu.
Ko te noho tōpū o ētahi pūtau rite, ka kīia he pūtautau. He ōrite te mahi a aua pūtau e noho tahi ana. Hei tauira, ko te pūtautau io te whakatōpūtanga o ngā pūtau io.
Ko te noho tōpū o ētahi pūtautau rerekē, ka kīia he whēkau. Hei tauira, ka hangaia tētahi uaua ki te pūtautau uaua, te pūtautau io me te pūtautau toto. Ko tā te whēkau he whakatutuki i tētahi mahi motuhake, i ētahi mahi motuhake rānei o te tinana, pērā i te tākihi – ko tāna he tātari i ngā para o te tinana.
Ko te noho tōpū me te mahi tahi a ētahi whēkau, ka kīia he pūnaha tinana. Hei tauira, ko te noho tahi o ngā tākihi, te tōngāmimi me ngā ngongo tūhonohono, ka kīia ko te pūnaha tukupara.
Mā ngā pūnaha tinana e tutuki ai ngā mahi e ora ai tētahi rauropi:
He rerekē te āhua me te rahi o ngā momo pūtau. Hei tauira, he rauangi, he roa ngā pūtau io, he whai weu te pūtau uaua, he whai hiku te pūtau tātea. Ka kīia te hiku o te pūtau tātea ko te hurunuku:
