Tikanga ā-Iwi

rawa

resource

tūingoa

WHAKAMĀRAMA

He puna o tētahi matū, o tētahi atu mea rānei he painga ōna mō te tangata, e taea ana te whakapau, te whakamahi ina hiahiatia.*

* He Pātaka Kupu (wh.759)

A supply of materials, or other types of things which are of benefit to people and are able to be consumed or used when needed.

Tauira KŌrero

He rawa whatungarongaro ngā momo koranehe pērā i te kōhinu, i te hinuheu me te kapuni.

Ko tētahi whāinga matua o te kaupapa o para Kore, ko te whakaiti i te hokotanga o ngā rawa hou, he whakapiki i te tukuruatanga o ngā rawa.

Nāwai rā ka piki te uara o ngā rawa māori o te taiao, pērā i te rākau.

WhakamĀrama Āpitihanga

I ētahi wā, ka whakamahia te kupu rawa mō te puna o ngā mea ka takea mai i te taiao māori, pērā i te hinu, i te kōhatu, i te rākau me te wai. Ka kīia ēnei he rawa taketake, he rawa māori rānei. Ka whakamahia te kupu rauemi mō ngā taonga whakatipu mātauranga, pērā i te pukapuka, i te paetukutuku me te maha noa atu o ngā momo rauemi ako.

Ko te whakahaere rawa, koia ko te whakahaere i ngā āhuatanga pērā i te huke rawa, te whakamahi rawa me te tuari rawa, i runga anō i te hiahia kia toitū aua rawa. I ētahi wāhi o te ao, e pukahu ana ētahi momo rawa, pērā i te pukahu o te tītī ki ngā moutere o Te Ara a Kewa, engari ki te kore e whakahaeretia tikahia aua rawa, ka mimiti haere.

I ētahi wā o te tau e pukahu ana ētahi momo rawa, pērā i te wātakirihi i te kōanga. He wā anō e kōpaka ana i te raumati, ā, ka kīia ērā ko ngā rā o te waru.

I ētahi tau he tino huhua ētahi rawa, ka kīia ērā he tau pukahu. Ko te tau nihoroa te kupu tauaro o tērā, arā, he tau e kōpaka ana ngā rawa, pērā i te huarākau.

Mēnā he nui ngā rawa o tētahi tangata, o tētahi iwi, o tētahi whenua rānei, ka kīia he whairawa.

Me he tino kōpaka ngā rawa o te tangata, o te iwi, o te whenua rānei, ka kīia he rawakore. Mēnā e tino ngau ana te rawakoretanga, ko te tuakoka tērā.

KUPU KĒ ATU

rauemi

Tauira KŌrero

He rawa whatungarongaro ngā momo koranehe pērā i te kōhinu, i te hinuheu me te kapuni.

Ko tētahi whāinga matua o te kaupapa o para Kore, ko te whakaiti i te hokotanga o ngā rawa hou, he whakapiki i te tukuruatanga o ngā rawa.

Nāwai rā ka piki te uara o ngā rawa māori o te taiao, pērā i te rākau.

WhakamĀrama Āpitihanga