Para Kore

whakaiti para

waste reduction, waste minimisation

tūingoa, tūmahi poro, tūāhua

WHAKAMĀRAMA

He kaupapa e whakatairangatia ana hei whaitanga mā te marea, kia kaua e rahi rawa te para e porowhiua ana, kia kaua hoki e pērā rawa te rahi o ngā rawa māori e hukea ana, e tangohia ana i a Papatūānuku hei hanga hautaonga, hei whakapeto mā te tangata.

An initiative which is promoted in the public arena to reduce the level of waste being discarded, and the extraction of natural resources from the Earth for the manufacture of products and for human consumption. 

Tauira KŌrero

Ka noho ngā ākonga ki te āta wānanga i ngā rautaki whakaiti para mō tō rātou kura.

Ko Para Kore tētahi rōpū Māori kua roa nei e āwhina ana i ngā marae, i ngā kōhanga reo, i ngā kura ki te whakaiti para.

Mā hea kē atu i te whakaiti para, e kauparea ai ngā whakawhiu o te āhuarangi hurihuri.

WhakamĀrama Āpitihanga

Koia nei ētahi mahi e iti ai te para e porowhiua ana hei whakakīkī noa i ngā ruapara o te motu:

  • Ko te whakaiti i te whakapetonga, arā, tā te tangata hoko hautaonga hou, mātua rā ngā hautaonga koretake noa iho me ngā hautaonga he tere paheke, he tere pakaru rānei. E taupatupatu ana tēnei ki tētahi āhuatanga matua o te angahaorawa kia nui te tauhokohoko hautaonga, koia hei whakapiki i te ōhanga.
  • Ko te tukurua, ko te whakamahi anō i ngā hautaonga. Arā pea, ko te tuku i te hautaonga kāore e hiahiatia ana hei whakamahi anō mā tētahi atu. Hei tauira ko ngā kākahu oruoru e hokona ana i ngā toa atawhai, he iti noa iho te utu. Mēnā he maha ngā tukuruatanga o tētahi hautaonga, ka kīia tērā ko te tukurau. Mēnā kāore e tukuruatia e tukurautia rānei tētahi hautaonga, ka kīia tērā he mahinga tukutahi.
  • Ko te hangarua. I konei ka hurihia te para hei matū hou, hei waihanga i tētahi hautaonga hou. Hei tauira, ko te huri i ngā pātara kirihou miraka hei maramara kirihou, hei hanga anō i ētahi momo ipu kirihou.
  • Ko te hangarewa. Koia ko te whakamahi anō i te para hei waihanga i tētahi mea hou. He momo hangahou i te para, i te hautaonga rānei. Hei tauira ko te whakamahi i te ngaku kirihou tākai hei raranga kete:

  • Ko te hangararo. I konei ka hurihia te para hei matū hou, hei hangahou rānei, engari kāore e pērā rawa te pai, te pakari, te whaitake o te mea hangararo i tō te mea taketake. Hei tauira, ka hurihia te pepa āhua kounga nei hei nūpepa, hei pepa wharepaku rānei.

Koia nei ngā tohu e mōhiotia whanuitia ana:

Ko te whāinga o ēnei mahi whakaiti para katoa, ko te tiaki i te taiao, ko te whakaiti i te tango rawa i a Papatūānuku, pērā i te hinu hei mahi kirihou, ko te whakaiti hoki i te whakapaunga o te pūngao ki te whakaputa i ngā hautaonga e hiahiatia ana. Koia nei te paparanga para, ko tāna, he tohu i te whaihua o tēnā mahi whakaiti para, o tēnā mahi whakaiti para:


Ko te taumanu rawa, koia ko te tango ake, te unu ake rānei i ngā matū whaitake me te pūngao o roto i te para hei whakamahi anō. Ka kīia hoki ko te taumanu para. Ko te tukurua, te hangarewa, te hangarua me te hangararo i te para ētahi tauira o te taumanu rawa me te taumanu para, tae atu ki te unu i te pūngao o roto i te para. Hei tauira o te taumanu pūngao, ko te tahuna o te para hei whakaputa i te pūngao wera, i te pūngao kora, i te pūngao hiko rānei:


Tauira KŌrero

Ka noho ngā ākonga ki te āta wānanga i ngā rautaki whakaiti para mō tō rātou kura.

Ko Para Kore tētahi rōpū Māori kua roa nei e āwhina ana i ngā marae, i ngā kōhanga reo, i ngā kura ki te whakaiti para.

Mā hea kē atu i te whakaiti para, e kauparea ai ngā whakawhiu o te āhuarangi hurihuri.

WhakamĀrama Āpitihanga