Mātauranga Whānui

whareako

education provider, educational institution

tūingoa

WHAKAMĀRAMA

He kupu whānui mō tētahi whakahaere, ko te ako mātauranga te aronga matua. He maha ngā momo, pērā i te kōhanga reo, i te kura, tae atu ki ngā momo whareako paetoru.

A general term for an organisation whose main focus is education. There are many different types such as kōhanga reo, schools and tertiary institutions.

Tauira KŌrero

E whakatūria ana he whareako ā-hapori ki tērā pito o te tāone nui.

Ko te whareako ringarehe tāna e kimi ana, hei ako māna i ngā pūkenga hanga whare.

He maha ngā momo whareako kōhungahunga, ko Te Kōhanga Reo te mea matua e whakatairanga ana i te reo Māori.

WhakamĀrama Āpitihanga

Koia nei ētahi momo whareako paetoru o Aotearoa:

  • Ko te wānanga. He whareako tēnei ki reira whakaakona ai, rangahautia ai, tukuna ai te mātauranga e hāngai ana ki te ao Māori. Ko Te Wānanga o Raukawa, ko Te Wānanga o Aotearoa me Te Whare Wānanga o Awanuiārangi ngā mea matua.
  • Ko ngā whare wānanga o te motu, pērā i Te Kunenga ki Pūrehuroa, i Waipapa Taumata Rau, me Te Whare Wānanga o Waikato.
  • Ko ngā whareako ringarehe, ki reira whakaakona ai ngā pūkenga me te mātauranga e hāngai ana ki ngā momo mahi ā-rehe maha.
  • Ko Te Pūkenga. Koirā te ingoa o te whareako nui o te motu, he tōpūtanga o ngā kuratini o tēnā takiwā, o tēnā takiwā. Mātua whakaakona ai ngā pūkenga me te mātauranga e hāngai ana ki ngā aramahi maha.

Arā ngā paeuru, ngā tohu uru a tēnā whareako paetoru, a tēnā, waihoki e hāngai ana ki te momo hōtaka ako. E uru ai te tangata ki tētahi whare wānanga, me mātua eke te Kaupae Toru o Te Taumata Mātauranga ā-Motu Kua Taea (NCEA). He mana tō te whare wānanga ki te tuku i te urunga kōwhiti ki te tangata mēnā kāore i a ia te tohu uru e tika ana.

Tauira KŌrero

E whakatūria ana he whareako ā-hapori ki tērā pito o te tāone nui.

Ko te whareako ringarehe tāna e kimi ana, hei ako māna i ngā pūkenga hanga whare.

He maha ngā momo whareako kōhungahunga, ko Te Kōhanga Reo te mea matua e whakatairanga ana i te reo Māori.

WhakamĀrama Āpitihanga