Mātauranga Whānui

tūtei tomokanga

gatekeeping, gatekeeper

tūingoa, tūmahi poro

WHAKAMĀRAMA

Ko te mahi hei aukati i te whai wāhitanga atu o ētahi tāngata ki tētahi mea, pērā i te mātauranga, i te tūranga mahi, i tētahi ratonga rānei.

The action to block certain people's access to something such as knowledge, employment, or services.

Tauira KŌrero

He tūtei tomokanga te mahi a te kura rā, inā te aukati i tā te ākonga whai i ngā akoranga e uru ai ia ki te whare wānanga ā tōna wā.

Kāore e tika ana te tūtei tomokanga a te kura, e taupare ana i ngā ratonga āwhina e tika ana kia wātea ki ngā ākonga iho pūmanawa.

He mahi huna te tūtei tomokanga hei whakaeo, hei pēhi tonu i ētahi wāhanga o te porihanga.

WhakamĀrama Āpitihanga

Ko te whakapūkaki tētahi momo tūtei tomokanga e whāia ana i ētahi kura auraki i Aotearoa. Koia ko tā te kura whakawehe i ngā ākonga ki ētahi rōpū i runga i tā te kura anō aro ki te iho pūmanawa o te ākonga, ōna āheitanga me ōna pūkenga ako. Arā, he rōpū ihumanea (ka kīia ko te pūkaki runga), he rōpū waenganui, he rōpū kāore e tino eke taumata ana i ā rātou mahi ako, arā pea he taitu ako e whakararu ana i a rātou (ka kīia ko rātou te pūkaki raro).

Ki tā te hunga e whakatairanga ana i te whakapūkaki i ngā ākonga, he māmā ake, he whaihua ake te whakaako i tētahi rōpū e āhua rite ana te pakari o te hirikapo.

Ki tā te hunga whakahē i te whakapūkaki, ka totoka te kōmakatanga o te kura, me tō rātou whakapono ka kore e taea e te pūkaki raro ngā taumata o te mātauranga te eke. He kawatau teitei tō te kura mō te rōpū ka tapaina he ihumanea, he kawatau hahaka mō te pūkaki raro, waihoki e ai ki ngā rangahau ka ea ērā kawatau o te kura, ērā kawatau pouako. Ko tētahi hua kino o te whakapūkaki, ko te heke o te kiritau o ngā ākonga kua kōmakatia ki te pūkaki raro.

Takenga Mai

tūtei - to keep watch, sentry

tomokanga - entrance, entry

Tauira KŌrero

He tūtei tomokanga te mahi a te kura rā, inā te aukati i tā te ākonga whai i ngā akoranga e uru ai ia ki te whare wānanga ā tōna wā.

Kāore e tika ana te tūtei tomokanga a te kura, e taupare ana i ngā ratonga āwhina e tika ana kia wātea ki ngā ākonga iho pūmanawa.

He mahi huna te tūtei tomokanga hei whakaeo, hei pēhi tonu i ētahi wāhanga o te porihanga.

WhakamĀrama Āpitihanga