Ngā Toi

taonga puoro

musical instrument

tūingoa

WHAKAMĀRAMA

Ko ngā hanga whakaputa oro hei whakatangi mā te tangata.

Objects and devices for producing sound which are played by a person.

Tauira KŌrero

Arā kē te maha o ngā taonga puoro e mōhio ana ia ki te whakatangi.

He aha ētahi taonga puoro o ngā moutere o Te Moananui ā-Kiwa?

Whakarōpūngia ngā taonga puoro i runga i te mārire, te tioro rānei o ngā oro.

WhakamĀrama Āpitihanga

Ko tā te Māori whakarōpū i āna taonga puoro, he whai i te ao o ngā atua. Ko Tangaroa te atua o ngā taonga ka hangaia ki ōna uri, pērā i te pūtātara. Ko Hinepūtehue te kaitiaki o ngā taonga ka hangaia ki te hue, pērā i te hue rarā me te kōauau pongāihu. Ko Hineraukatauri te kaitiaki o ngā taonga ka hangaia ki ngā uri o Tānemahuta, pērā i te kōauau, i te pūtorino me te nguru.

Ko tā te ao Pākehā whakarōpū i ngā taonga puoro, he whai i te āhua o te whakaputa i ngā oro. Hei tauira, ka puta te reo o ngā taonga autangi i te tōiriiri o te au, pērā i te piana me te kitā. Ka paoa ngā taonga papā hei whakaputa oro, pērā i te pahū me te māpara. Ko ngā taonga pūhau ka puta ngā reo i te tōiriiri o te hau, pērā i te pūtōrino me te pūtohe. Ko ngā taonga pūtētere, ka puta ngā reo i te tāwariwari o ngā ngutu o te kaiwhakatangi, pērā i te pūtātara me te pūhōkai.

KUPU KĒ ATU

taonga whakatangitangi

Tauira KŌrero

Arā kē te maha o ngā taonga puoro e mōhio ana ia ki te whakatangi.

He aha ētahi taonga puoro o ngā moutere o Te Moananui ā-Kiwa?

Whakarōpūngia ngā taonga puoro i runga i te mārire, te tioro rānei o ngā oro.

WhakamĀrama Āpitihanga