tāmi ~a ~tanga

WhakamĀrama Āpitihanga

Ko tētahi āhuatanga kei muri i te mahi a te manatāmi, ko te whakaaro he whakahirahira ake tōna ahurea i tō te iwi e tāmi ana rātou. I te taenga mai o tauiwi ki Aotearoa, nā ngā mihinare i para te huarahi i runga i tō rātou whakaaro he kino, he riha ngā whakapono o te Māori, waihoki he mahi tika tā rātou ki te takahuri i te iwi Māori ki te whakapono Karaitiana. Ka kīia hoki tēnei ko te takaporipori i te kirimāori, arā, kia whakarērea ngā tikanga Māori kāore e hāngai ana ki ngā whakaaro Karaitiana, ki te ahurea rānei o te hunga tātāmi o Ingarangi.

Ko te raupatu whenua tētahi mahi nui a te manatāmi. Mā te kōhaki, mā te pakanga e raupatutia ai, mā te whakatū anō i ngā ture raupatu.

Mā te whakatū pūnaha mātauranga e tutuki anō ai ngā whāinga a te manatāmi ki te takahuri i ngā tikanga, ki te haukerekere i te ahurea o te iwi taketake.

Ko te wetetāmi koia ko te whakahorohoro i te tāmitanga o tētahi iwi, o te hinengaro rānei o te tangata takitahi, kia tū rangatira anō ai taua iwi, taua tangata rānei i tōna ake mana motuhake. I ētahi wā, mā te kaiākiri, mā te mahi a te rangatohe wetehere, mā te mautohe e wetekina ai ngā here tātāmi. He tukanga te wetetāmi e taumanutia ai e te iwi taketake ā rātou taonga i raupatuhia, i takahia e te manatāmi, pērā i ō rātou whenua, i ō rātou reo me ā rātou tikanga.

He āhuatanga atu anō te tāmirua, inā e haere tonu ana te tāmitanga o tētahi iwi taketake, engari he mata kē tōna, he āhua kē tōna. Ko te tohe a ētahi, he tāmirua te mahi a ētahi kura auraki ki te whakatau mana ki ngā tikanga Māori ka whāia e rātou, me te aha ka takahia tonuhia te mana o te iwi kāinga i tō rātou ake rohe.