rāngaimahi mātauranga

WhakamĀrama Āpitihanga

Koia nei ētahi momo tūranga mahi o roto i te rāngaimahi mātauranga o Aotearoa:

• Ko te pouako, te kaiwhakaako rānei. Ko te nuinga ka mahi i tētahi kura, he tuku mātauranga, he āwhina i te hunga ākonga ki te hanga māramatanga ki ngā momo kaupapa maha o roto i te marautanga.
• Ko te pouako pia. He pouako kei tōna tau tuatahi, tuarua rānei ki te mahi whakaako. Kua oti tana tohu pouako i te whare wānanga, engari kāore anō kia whai rēhitatanga.
• Ko te kaiāwhina pouako. Ko tāna he āwhina i te pouako matua i roto i te akomanga, he hāpai i te ako a te ākonga takitahi, a tētahi rōpū iti rānei.
• Ko te pouhāpai i te ako me te whanonga. Ka huri haere ia ki tēnā kura, ki tēnā kura o te rohe e noho nei ia ki te āwhina i ngā ākonga e raru ana te whanonga, e tōmuri ana, e mate ana rānei te ako.
• Ko te tumuaki. Ko ia te kaiwhakahaere matua o te kura, māna te hautūtanga e tutuki ai ngā kaupapahere me ngā whāinga ka whakatakotoria e te rūnanga o te kura.
• Ko te tumuaki tuarua. Kei raro ia i te tumuaki, māna e kawe ētahi o ngā mahi whakahaere i te kura.
• Ko te tumuaki kaiāwhina. He tūranga tēnei kei ngā kura nui, kei raro ia i te tumuaki tuarua, māna hoki e kawe ētahi o ngā mahi whakahaere i te kura.
• Ko te kaitohu aramahi. He tūranga tēnei kei ngā kura tuarua, he kawenga rānei a tētahi o ngā pouako, arā, ko te āwhina i te ākonga ki te tirotiro, ki te whiriwhiri i te aramahi e hāngai ana ki ōna hiahia, ki ōna pūmanawa, ki ōna āheitanga.
• Ko te kaitohuora. Ko tāna he āwhina i ngā ākonga e pōkaikaha ana, e raru ana te taha kare ā-roto, taha hinengaro rānei.
• Ko te kaihaumanu reo ā-waha. Ko tāna, he tautohu, he rongoā i ngā momo raru whakaputa reo, pērā i te kīkiki me te mamamama.
• Ko te pouhāpai turi. Ka huri haere ia ki ngā kura o tana rohe ki te mahi tahi me ngā ākonga turi, ō rātou whānau me ō rātou pouako.
• Ko te pouhāpai reo Māori. Ka huri haere ia ki ngā kura o tana rohe ki te āwhina i ngā pouako, otirā i ngā kura ki te whakatakoto, ki te whakatinana i ngā kaupapa reo Māori a tēnā, a tēnā.
• Ko te kaitohu mātauranga. He pūkenga ōna i tētahi marau ako, i tētahi wāhanga whāiti o te rāngai mātauranga hei āwhina i ngā pouako, i ngā kura o tōna rohe.
• Ko te kairuruku hākinakina. Māna e hautū te taha hākinakina o te kura e pai ai te uru o ngā kapa ki ngā whakataetae o te rohe, otirā, ki ngā tauwhāinga ā-motu.
• Ko te upoko uepū. He tūranga ēnei kei ngā kura tuarua, ko te nuinga he hautū i tētahi marau ako, pērā i te upoko uepū pāngarau.