kōmaoa

WhakamĀrama Āpitihanga

Ka pupū ake he kōmaoa ki runga i te kiri, ki roto rānei i ētahi wāhanga o te tinana, pērā i te waha me te kōpiro. Ka pūtakea mai i te wharanga, i te pokenga, i te hē o te rere o ngā toto, i te hē o te whiringa kai a te tangata, i te waimaero ioio rānei. Koia nei ētahi momo:

• Ko te pāpaka: Ka kōmaoa te kiri nā te pāngia ki tētahi mate huaketo. Ko te hoipū te putanga o te pāpaka ki ngā ngutu o te tangata (ko te pāpaka kanohi), ki ōna taihemahema rānei (ko te pāpaka taihema). He mate rere te pāpaka, mā te pā o te kiri e whakawhitia ai te pāpaka mai i tētahi tangata ki tangata kē.
• Ko te kōmaoa waha: Ka pupū ake tēnei momo i ngā paetara o ngā tako, o ngā pāpāringa, o te arero, o ngā ngutu rānei. Ka takea mai i te ngau pōkerehū, i te tukia o te kanohi, i te kōpaka huaora rānei. Ehara i te mate rere, kāore e whitia ki tangata kē.
• Ko te whēwhē: He punga ka pupū ake i te kiri i te pokenga o tētahi ruahuru, o tētahi kōputa tōhau rānei. Ki te kore e rongoātia, ka pirau, ka tino mamae.
• Ko te kōmaoa kōpiro: He keha ka pupū ake i te paetara o te kōpiro, ko te mamae pāwerawera i te puku, ko te koeha, ko te paipairuaki ētahi o ngā tohumate matua. Ka takea mai i te poke huakita, i te kai putuputu rānei i te rongoā patukakā.
• Ko te katirehe: He kōmaoa ka pupū ake i ngā paetara o te korokoro, ka hua ake i te haumanu matū, i te haumanu iraruke rānei mō te mate pukupuku, ka takea rānei i tētahi mate huaketo, i te rerenga whakamuri hoki o te waikawa puku ki roto i te korokoro me te pūkai (ka kīia ko te waipuku hokimuri). He mamae te horomi, i ētahi wā ka kirikā te tangata, ka hāpiro.