Hangarau

mahi tao

cooking actions

tūingoa

WHAKAMĀRAMA

Ko ngā tū mahi ka mahia i te wā e tao kai ana te tangata.

Different types of actions that are performed when cooking.

Tauira KŌrero

Koia nei ētahi o ngā mahi tao ka ākona i tēnei rā.

Ko te pokepoke te mahi tao matua i te tunu parāoa.

Katoa ēnei mahi tao he momo whakaranu i ngā kai whakauru.

WhakamĀrama Āpitihanga

Koia nei ētahi o ngā momo mahi tao matua:

MahiWhakamāramaPikitia
hohoreKo te tango atu i te kiri o tētahi momo kai pērā i te rīwai me te āporo. Mā te māripi, mā te pīhore rānei e oti ai tēnei mahi. Ka ripia mai te kiri i te kiko o te hua.
kārawarawaKo te tapahi kia roroa, kia whāiti tonu ngā wāhanga.*
kauhuriKo te huri kia anga a runga ki raro, a raro ki runga.*
kōhekeKo te kotē i tētahi momo huarākau pērā i te ārani kia rere mai tōna wai. Ka kīia tērā ko te waikōheke. Mā tētahi taputapu tao pērā i te kōpē rēmana e kōheketia ai te huarākau, mā te pūkōheke rānei.
koheriKo te kōrori i tētahi ranunga, i tētahi momo wē rānei pērā i te kirīmi kia kuhuna ai te hau, nāwai nāwai ka āhua kukū.
konatuKo te whakaranu i ētahi kai whakauru kia noho kotahi ai hei pokenga, hei kīnaki, hei kai penupenu rānei.
kōnumiKo te āta whakaranu i tētahi kai whakauru āhua taimāmā nei, pērā i te koheringa kahu, ki roto i tētahi kai whakauru he āhua kukū ake, pērā i te ranunga keke, kia nunumi atu ai.
kōpēKo te pēpēhi i tētahi kai pērā i te kāriki kia mōhungahunga ai.
korepeKo te tapahi i te ika, i te mīti rānei kia wehe mai ai te kiko i ngā wheua.
kōripiKo te tapahi i te kai kia hua mai ai he tapahanga pīrahirahi. Mātua kōripia ai ngā momo huawhenua, huarākau hoki pērā i te āporo, i te kāroti me te riki, me te mīti tao, mīti paoa anō hoki.
kōroriHe āmiomio te whakaranu i tētahi wai, i ētahi kai whakauru rānei ki tētahi taputapu, pērā i te koko rākau.
kotēKo te pēpēhi i te kai mata, te kotē i te kai maoa rānei mā roto i tētahi hītari angiangi kia puta he ranunga kukū. Ko te whakamahi rānei i te pūtukatuka kai kia puta te ranunga kukū. Ka kīia te ranunga kukū ko te waikotē, ā, ka toe mai ko te puru. I konei e whakamahia ana he whakaranu puriringa hei kotē i tēnei kai.
kotikotiKo te tapahi i tētahi momo kai pērā i te kāroti kia hua mai ai he maramara iti, he mataono rite te āhua. Mā te māripi e kotikotia ai.
kōwhāKo te mahi kia poare tētahi mātaitai whai anga pērā i te pipi, ko te tango rānei i ngā horehore i te kānga.
kuoroKo te waruwaru i tētahi momo kai pērā i te tīhi me te kāroti kia ngakungaku katoa.
paniKo te uhi atu i tētahi momo kai ki runga i tētahi, pērā i te pata ki runga parāoa me te panihuka ki runga keke.
penupenuKo te pēpēhi i tētahi momo kai pērā i te rīwai kia kōpē. Ko te penu rīwai te taputapu e tutuki ai tēnei mahi.
wharowharoHei whakapaipai i te mata o tētahi momo huawhenua pērā i te kāroti me te tinitia. Mā te tō i tētahi taputapu pērā i te māripi i te kiri o te huawhenua e wharowharoa ai.
pokepokeKo te pēpēhi, ko te mirimiri i tētahi ranunga puehu parāoa mākūkū mā te ringa, kia hua mai ai he pokenga. Mā te pokepoke e kuhuna ai te hau, nāwai ā ka āhua kūtorotoro.
riringiKo te āta tuku i tētahi matū waiwai kia rere atu i tētahi ipu ki ipu kē atu.
romiromiHe mahi hei whakaranu i ētahi kai whakauru pērā i te pata me te puehu parāoa. He pani rānei i tētahi kai ki tētahi, pērā i te romiromi tote ki te tapanga mīti.
ruiruiKo te tuku haere i ētahi mea iti kia takataka atu ki runga i tētahi atu hanga. *Hei tauira, ko te ruirui tote ki runga tapahanga mīti.
tahutereKo te tere tao i tētahi kai ki rō parai, me te nui anō o te hinu. He wā poto noa iho te tahutere, ā, me tino wera te hinu, kia wera ake i te 210º C.
tahuwhitiKo te tere tao i tētahi kai pērā i te riki ki rō parai, me te iti anō o te hinu. Ka tahuwhitia te kai kia hāura te tae.
tākongakongaKo te miri atu i tētahi hinu mārō pērā i te pata, ki ētahi hanga maroke pērā i te puehu parāoa. Mā te hikahika e kongakonga ai te āhua.
tapahiKo te whakamahi i te māripi ki te poroporo, ki te ripi rānei i tētahi momo kai.
tātariKo te tuku atu, ko te pēpēhi atu rānei i tētahi mea pūehuehu (pērā i te puehu parāoa) ki tētahi momo raumata (pērā i te hītari) kia kore katoa atu ngā pōkurukuru.
touKo te tuku i tētahi mea kia ngaro atu ki roto i tētahi momo wai, kātahi ka huhuti ake. Hei tauira, ka toua atu te korepe ika ki te pokewai, kātahi ka paraitia.

waitunuKo te tāhoro, ko te pani rānei i te hinu me te wai tao ki runga i te mīti i te wā e tunua ana kia ngaore tonu, kia kore ai e maroke.
whakaetoKo te āta kōhua i tētahi ranunga wai hei whakaeto i te wai, kia kukū ai te namunamuā ka toe mai. Mā tēnei tukanga e whakangakoa ai te tāwara.
whakahinuKo te pani i tētahi momo hinu, ngako rānei ki tētahi papa pērā i te hōpane, i te oko tunu keke me te paeumu, kia kore ai e piri atu te kai ka tunua i roto.
whakahuhukaKo te mahi kia puta he mirumiru ki roto i tētahi momo wai, kia rewa ki runga, kia hukahuka te āhua.
whakamāturuKo te āta riringi atu ā-patapata noa iho i tētahi wai ki runga i tētahi momo kai. Hei tauira, ko te whakamāturu i te hinu ōriwa ki runga huamata.
whakanehuKo te kopenu, ko te kuoro i tētahi momo kai pērā i te kano kawhe kia puehu ai.
whakangakuKo te tapahi, ko te waku, ko te kuoro rānei i tētahi kai kia hua mai ai he maramara roa, whāiti hoki.
whakapūkaraKo te tutu i tētahi momo kai pērā i te mīti me te ika ki roto i tētahi wai mōkarakara, mā reira e kaha ake ai te namunamuā o te kai. Ko te winika whakangako me te kīnaki hoi ētahi momo wai mōkarakara hei mahi whakapūkara.
whakaranuHe kupu whānui mō te whakakotahi i ētahi kai whakauru e rua, nui ake rānei. Arā kē ngā momo whakaranu, pērā i te konatu, i te kōrori me te koheri.
whakarewaKo te huri i tētahi mea totoka (pērā i te pata) hei wai, mā te whakamahana. Ko te huri rānei i ngā korakora matū (pērā i te huka) e noho ana ki rō wai, kia hanumi katoa ki taua wai. Mā te whakamahana, mā te kōrori rānei tēnei e tutuki ai.


*He Pātaka Kupu

Tauira KŌrero

Koia nei ētahi o ngā mahi tao ka ākona i tēnei rā.

Ko te pokepoke te mahi tao matua i te tunu parāoa.

Katoa ēnei mahi tao he momo whakaranu i ngā kai whakauru.

WhakamĀrama Āpitihanga