Mātauranga Whānui

kura ~ina

school, attending school

tūingoa, tūmahi whiti

WHAKAMĀRAMA

He kupu whānui mō ngā momo whareako, ki reira whakahaerehia ai he wānanga mātauranga.

A broad term for educational institutions where learning takes place.

Tauira KŌrero

Tokohia ngā tamariki i tō koutou nā kura?

I kuraina ia i roto i te mātauranga o tōna iwi.

Kua roa rātou e whawhai ana kia whakatūria he kura kaupapa Māori ki reira.

WhakamĀrama Āpitihanga

I tua atu i te ako ōkawa ka whakamaheretia, ka whakahaerehia i roto i te kura, tērā ko te ako ōpaki ka hua noa ake i ngā horopaki o ia rā i waho atu i te kura.

He maha ngā momo kura i Aotearoa:

momo tau kurawhakamārama
kura kaupapa Māori1 ki te 8Ko te reo Māori te reo whakaako, te reo whakawhiti kōrero. Ko te tikanga Māori te tūāpapa.
wharekura9 ki te 13He rite ki tō runga nei, engari mō ngā ākonga o te tau kura 9 ki te 13.
kura ā-iwi1 ki te 13He kura e kaha tūhono ana ki tētahi iwi, e whai ana i te marautanga ka takea mai i taua iwi tonu me ō rātou puna mātauranga. Hei tauira tēnei o te kura motuhake, arā, he aronga motuhake tō te kura.
kura auraki1 ki te 13Koia te momo matua i Aotearoa, ko te reo Pākehā te reo whakaako i te nuinga, he reo rua ētahi, he akomanga reorua rānei. Ka mātua whāia ko te marautanga ā-motu. Ka kīia he kura tūmatanui ēnei nā te mea e huaki ana te kūaha ki te katoa.
kura tuatahi1 ki te 8He kura auraki mō ngā tamariki kei ngā tau kura 1 ki te 8, 1 ki te 6 rānei. Ka kīia hoki he kura whāngai, inā te tuku i ngā ākonga ki tētahi kura waenga, kura tuarua rānei.
kura tuarua9 ki te 13He kura auraki mō ngā ākonga kei ngā tau kura 9 ki te 13.
kura kōhungahungaMō te tamariki kei raro iho i te rima tau te pakeke.
kura waenga7 ki te 8He kura auraki mō ngā ākonga kei ngā tau kura 7 me te 8. Ka kīia hoki he kura whāngai, inā te tuku i ngā ākonga ki tētahi kura tuarua.
kura tūmataiti1 ki te 13He kura nā tētahi rōpū ake i whakatū, nō rātou te papa, kei a rātou te whakahaere. Mēnā ka whāia te marautanga ā-motu, tērā pea ka whiwhi pūtea mai i te kāwanatanga. I tua atu i tērā, mā ngā mātua e utu.
kura ā-rohe1 ki te 13He kura auraki ki tuawhenua, ka kawea te wāhi ki te kura tuatahi, te kura waenga me te kura tuarua.
kura irahuhua1 ki te 13Mō te wahine, te tāne me irakē ēnei kura.
kura iratahi1 ki te 13Mō te ākonga wāhine anake, mō te tāne anake rānei ēnei momo kura, ko te nuinga he kura tuarua.
kura noho1 ki te 13Ka noho ngā ākonga ki tēnei momo kura i te roanga atu o te wiki, o te kaupeka kura rānei, he whare moe kei reira. Ko Te Aute rāua ko Hato Hōhepa hei tauira.
kura kāinga1 ki te 13Ko ngā mātua, ko te whānau ka kawe i te mahi whakaako, i te kāinga tonu.
Te Aho o te Kura Pounamu1 ki te 13He kura ka tukuna ōna akoranga ki ngā kokonga katoa o te motu, arā, he ako ki tawhiti. Ka whāia ko te marautanga ā-motu. Kotahi anake tēnei kura i Aotearoa.

Tauira KŌrero

Tokohia ngā tamariki i tō koutou nā kura?

I kuraina ia i roto i te mātauranga o tōna iwi.

Kua roa rātou e whawhai ana kia whakatūria he kura kaupapa Māori ki reira.

WhakamĀrama Āpitihanga