!
Welcome to PAEKUPU, words related to Te Marautanga o Aotearoa. Curriculum areas presently available on PAEKUPU: Toi Ataata, Te Reo Matatini, Puoro, Te Reo Pāngarau, Te Reo Pūtaiao, Ngā Mahi a te Rēhia, Hangarau, Tikanga ā-Iwi
 
X
Te Reo Pūtaiao

neke

motion

tūingoa, tūmahi poro

WHAKAMĀRAMA

He ariā matua o roto i te ahupūngao, arā, ko te koni o tētahi mea, ko te rerekē haere o tōna taunga i te takanga o te wā.   

An important concept in physics, that is the movement of something or its changing of position over a period of time.

Tauira KŌrero

Whakamāramatia mai te neke o te kōkeke i roto i te pūkaha kōhinu.

Ko te neke torotika te kaupapa hei tirotiro i tēnei whakamātau.

Mā te pā o te tōpana e panoni ai te neke o tētahi mea.

WhakamĀrama Āpitihanga

Ko te tawhiti, ko te tere whaiahu, ko te whakaterenga ētahi āhuatanga ka whai wāhi atu ki te neke o tētahi mea.

E rima ngā momo neke matua o tētahi mea:

  1. Ko te neke porotaka, arā, he porotiti te ara nekeneke, pērā i te huri o tētahi wīra.
  2. Ko te neke torotika, pērā i te haere whakamua o tētahi epa tāwhirowhiro inā pīrorihia.
  3. Ko te neke whakautuutu, arā, ko te neke ki mua ki muri, ki mua ki muri. Hei tauira ko te piki me te heke o te kōkeke i roto i te pūkaha kōhinu.
  4. Ko te neke kōpiupiu, arā, ko te piu o tētahi mea taha ki taha, pērā i te piu o tētahi tārere.
  5. Ko te neke māhorahora, arā, te neke ki wī ki wā, kāore i nahanaha.

Takenga Mai

neke - to move, alter position

KUPU KĒ ATU

nekeneke

nukunuku

Tauira KŌrero

Whakamāramatia mai te neke o te kōkeke i roto i te pūkaha kōhinu.

Ko te neke torotika te kaupapa hei tirotiro i tēnei whakamātau.

Mā te pā o te tōpana e panoni ai te neke o tētahi mea.

WhakamĀrama Āpitihanga