kaipara

WhakamĀrama Āpitihanga

He ara e whiwhi utu ai te kaipara i ētahi hākinakina, ina eke ia ki ngā taumata o taua hākinakina rā. Ka kīia ia he kaipara whaiutu. Nō te tau 2022 i tīmata ai tētahi whakataetae whutupōro whaiutu mō ngā kaitākaro wāhine i Aotearoa.

Mēnā kāore te kaipara e utua mō te tākaro hākinakina, ka kīia ia he kaipara utukore, he kaipara runaruna rānei.

Arā hoki te kaipara utuiti. He mahi kē atu tāna i waho atu i tana hākinakina, engari e whiwhi utu iti ana, e whiwhi āwhina ana rānei mō te tākaro i tana hākinakina.

Ko te kaipara ka tino eke i ngā taumata o tana hākinakina ka kīia he kaipara ikeike. Koia ko ngā kaipara ka haere ki ngā Taumāhekeheke o te Ao, ki ngā whakataetae toa o te ao, me ērā atu tauwhāinga ikeike.

Ko tētahi tikanga ka whāia huri i te ao, mātua rā i ngā whakataetae whaiutu me ngā tauwhāinga ikeike, ko te whakamātau kia āta mōhiotia ai karekau he pūroi whakakaha kei ngā toto o te kaipara. He tīpako mimi, he tīpako toto rānei ka whakamātauhia. Mēnā ka kitea he pūroi whakakaha, ka hāmenehia te kaipara, inā he momo tāhae kia toa ia ki runga ake i tōna hoariri.

Ko ētahi āhuatanga ā-tinana o te kaipara:

• Ko tana neke tinana, arā, ko te pakari, ko te tāwariwari, ko te taurite me te whena o te tinana. Mā ēnei āhuatanga e tutuki pai ai ngā momo koiri, ngā momo nekeneke o roto i te hākinakina.
• Ko tana aroā tinana. Koia ko te mōhio o te kaipara ki te āhua o tana tū me āna nekeneke, pērā i tā te kaihaupōro mōhio ki te tika, ki te hē rānei o tana hau i te pōro, me pēhea hoki te whai i ngā tohutohu kia tika ai.
• Ko tana rehe ki ngā momo pūkenga matua, ki ngā momo nekeneke tūāpapa o roto i te hākinakina, pērā i te whanawhana pōro i te poiwhana, me te maka pōro i te whutupōro.

Koia nei ētahi āhuatanga ihokiri o te kaipara, ka kīia ēnei he āhuatanga rāroto:

• Ko tana hihiko rāroto, arā, ko te hihiko o tōna ngākau ki te whai i tana hākinakina, ahakoa ngā piki me ngā heke.
• Ko tana kohara ki te hākinakina, arā, ko te hari ka pupū ake i te kaipara e tākaro ana, e whakapakari ana rānei.
• Ko te urupū whaiaro. Koia ko tana kaha kia ū tonu ki tana mahere whakapakari, ki tana whiringa kai, ahakoa te hōhā, te kore hiahia i ētahi wā.
• Ko tana ngākau rorotu. Koia ko te whakapono whaiaro ka toa ia, ka tutuki pai i a ia tāna e whai ana, ka eke taumata ia.
• Ko te wairua whakataetae, arā, ko te hiahia o te ngākau kia toa ki runga ake i te hoariri.
• Ko te manawanui. Ahakoa he wā ka hinga, he wā ka kore e ekea ngā taumata e manakohia ana, ka ū tonu ki te ara e whāia ana, me te whakaaro ā tōna wā ka eke.

Ko ētahi āhuatanga rāwaho e eke taumata ai te kaipara:

• Ko te nui o te tautoko i a ia.
• Ko te pai o tana kaiako me te pai o te mahi tahi a te kaipara me te kaiako. Ko te whakapono o te kaipara ki tōna kaiako tētahi wāhanga nui i konei.
• Ko tana whiringa kai, me tōna mātau ki ngā momo kai, ki ngā momo taiora me ngā momo āpitihanga whiringa kai e tika ana hei whakapakari i a ia, e tino rite ai ia mō tana tākaro. Ka kīia tērā ko te taiora hākinakina.
• Ko tana āhei atu ki ngā rawa me ngā taputapu o tana hākinakina, pērā i te pahikara papai tonu mō te hākinatoru.